Wat is toegankelijke multimedia?

Multimedia is toegankelijk

Wanneer informatie waarneembaar, begrijpbaar en bruikbaar is voor iedereen, ook als

• je een handicap hebt
• je wat ouder bent
• je beperkt bent door omstandigheden.

Wie heeft het moeilijk met multimedia?

Doven en slechthorenden

Horen
dialogen, achtegrondgeluiden en -muziek
niet of slechter.

Oplossingen
voor doven en slechthorenden

• Captions (vorm van ondertiteling)
• Gebarentaal

Blinden en slechtzienden

• Zien de beelden niet of slecht.
• Gebruiken een screenreader.

Oplossingen
voor blinden en slechtzienden

• Transcript
• Audiodescriptie
• Geen autoplay
• Toegankelijke videospeler

Personen die blind én doof zijn

• Zien de beelden niet of slecht.
• Horen de dialogen niet of slecht.
• Lezen braille.

Oplossing
voor personen die blind en doof zijn

Transcript

Personen met een motorische beperking

• Kunnen geen muis gebruiken.
• Gebruiken toetsenbord, spraakherkenning, etc.

Oplossing
voor personen met een motorische beperking

Toegankelijke videospeler

Personen met epilepsie of evenwichtsstoornissen

• Flashing is gevaarlijk want kan een epileptische aanval veroorzaken
• Onlogische bewegingen kunnen o.a. misselijkheid veroorzaken.

Oplossing
voor personen met epilepsie of evenwichtsstoornissen

• Video zonder flashing
• Verwittigen als er flashing is
• Beperk onlogische bewegingen of bewegingsrichtingen.

Personen zonder beperking

Anders versta ik mensen niet die mompelen of in dialect spreken.

In de Gloria: "Gerrit Callewaert over ondertiteling".

Nederlands is mijn tweede taal. Met ondertitels kan ik makkelijker volgen en leer ik bij.

Er zitten verschillende mensen in de kamer op verschillende schermen (competing noise).

Ik kijk op laag volume omdat mijn kindje slaapt maar dan versta ik de dialogen niet meer.

Chips.

Voordelen van toegankelijke multimedia

• Je bereikt meer mensen
• Video kan drempelverlagend zijn
• Beter voor SEO
• Voldoen aan toegankelijkheidsrichtlijnen WCAG

Hoe maak je een video toegankelijk voor iedereen?

WCAG vereisten

• Toegankelijke videospeler (niveau A)
• Geluid niet automatisch laten starten (niveau A)
• Geen flashing (niveau A)
• Video aankondigen (niveau A)
• Captions (niveau A)
• Transcript (niveau A, niet verplicht voor AA)
• Audiodescriptie (niveau AA)
• Gebarentaal (niveau AAA)

• Alles is niet altijd nodig.
• Het hangt af van de inhoud van de video en van het niveau van toegankelijkheid dat je wilt bereiken.
• Meer info in WCAG 2.1

Multimedia Accessibility Decision Matrix

Om te voldoen aan WCAG niveau AA gelden deze richtlijnen.

Bron: Deque University

WCAG vereisten voor tekstalternatieven

• Video zonder info in audio : tekstversie of audiodescriptie
• Video zonder belangrijke info in beeld : captions
• Video met geluid en visuele info : captions + tekstversie (niveau A) of audiodescriptie (niveau AA)

Oefening : welk alternatief voor deze video?

Welke alternatieven zijn nodig voor elk van de volgende voorbeelden : transcript, captions en/of audiodescriptie?

• Patiëntenrechten - film 1/8 : Vrij kiezen van de beroepsbeoefenaar
• Toespraak nationale feestdag 2021
• Eurovision Song Contest 2021 - Grand

Video aankondigen

Waarom

• Zo start een bezoeker de video niet voor niets
• Info beschikbaar zonder de video te starten

Hoe?

Kondig de video aan met een korte zin, of in een kop

De zee beschermen begint bij jezelf. Ontdek in dit filmpje hoe je kan zorgen voor minder afval!

Captions

Wat?

• Alternatief voor audio
• Synchroon met de video
• Ondertiteling aangevuld met extra informatie
• Wordt gebruikt in combinatie met de beelden

Captions vs. ondertiteling

• Beide: ondertiteling gesynchroniseerd met dialoog en vertelstem
• Captions: bevat ook beschrijvingen van (achtegrond)geluid, aanduiding spreker, etc.
• Ondertiteling: bevat enkel dialoog of vertaling van de dialoog

Open captions of closed captions (CC)

Open captions

Worden in het videobestand zelf verwerkt.

• Positief: altijd zichtbaar
• Negatief: niet aanpasbaar en zijn soms minder leesbaar

Closed Captions (CC)

Tekstbestand met tijdsaanduidingen dat wordt toegevoegd aan de mediaspeler (niet aan de video)

• als een apart bestand
• zichtbaar of verborgen (toggle knop)
• kunnen later toegevoegd worden
• aanpasbaar (grootte, kleur,...)
• Meerdere talen mogelijk

Welke informatie wordt er meegegeven via captions?

Gesproken tekst

• Dialoog die buiten beeld gezegd wordt
• Wie spreekt er?
• Klanken zoals aarzeling (euh) of stottering
• Wanneer dialoog minder goed verstaanbaar is (gemompel of dialect)
• Er wordt aangegeven of een dialoog wordt gefluisterd
• Gebruik punctuatie om een bepaalde nadruk te leggen of emotie uit te drukken.
• Sterke taal (vloeken) moet behouden blijven, eventueel met bliep, naargelang stijl of publiek
• Let er op dat je niet te vroeg belangrijke informatie weggeeft.

Geluiden en klanken

• Belangrijke achtergrondgeluiden, liefst tussen [ ] of ( )
• Het geluid zelf wordt beschreven, niet de acties die het geluid veroorzaken
• Muziek moet aangegeven worden met titel en artiest, tenzij niet opportuun voor het verhaal
• Muziekteksten moet worden weergegeven wanneer relevant voor het verhaal

Kwaliteit van de ondertitels

• Leesbaar, gebruik meest gangbare taal
• Synchroon, min. 1 sec zichtbaar
• Niet te lang of te kort (30 à 40 tekens/lijn), sans-serif, min. 22pt
• Maximum 2 lijnen, afgebroken op logische punten binnen een zin
• Moet duidelijk leesbaar zijn of aanpasbaar naar eigen noden
• Mag geen gezichten, andere tekst of belangrijke informatie verbergen.
• Duidt stilte aan naargelang de context

10 rules to creat great captioned videos

Veel bestandsformaten voor closed captions

• .srt (JW player, VLC player, YouTube, ...)
• .sub en .sbv (YouTube)
• .xml (Timed Text) ( JW player, ... HTML5), een W3C standaard
• .smi (SAMI) (Windows Media Player)
• .smi (SMIL) (QuickTime et RealPlayer)
• ...

SBV formaat(YouTube)

begin ,einde in uren:minuten:seconden.milliseconden
eerste lijn van de ondertitel
tweedelijn van de ondertitel

Voorbeeld:

00:00:10.720,00:00:13.860
Hallo, mijn naam is Patrick,
en ik werk in een bakkerij.

Captions op sociale media

• YouTube (tutorial)
• Facebook
• Twitter
• TikTok (auto captions)
• LinkedIn

Transcript

Wat?

Tekstalternatief voor informatie weergegeven in video en audio.

• Enig alternatief voor wie doof en blind is
• Gebruikers kunnen op eigen tempo doorheen het document
• SEO vriendelijk

Wat moet er beschreven worden?

• Zowat alles wat captions ook beschrijven
• Belangrijke visuele gebeurtenissen

Waar plaats je een transcript?

• Net onder of boven video
• Op een andere pagina, met een link juist boven of onder video
• Voorzie een interactief transcript net boven of onder de video
  • Gebruiker kan naar specifiek punt gaan door een zin in het transcript te selecteren
  • SEO vriendelijk: zoekmachines kunnen rechtstreeks het transcript doorlopen.

Voorbeeld

• Bridging the gap between the deaf and the hearing community
• Easy DIY projects for kid engineers

Podcasts

Transcripts zijn een tekstalternatief voor podcasts en radioberichten.

• Voor doven, slechtorenden en mensen die doof en blind zijn
• Plaats het transcript of de link naar het transcript op een gemakkelijk vindbare plaats
• Spotify to add automatic transcripts for its own exclusive and original podcasts (2021)

Audiodescriptie

Audio-opname waarbij iemand uitlegt wat er visueel te zien is maar niet terugkomt in de dialogen.

• beschrijft belangrijke visuele info tijdens de stiltes
• werkt beste als aparte video
• of extra audiospoor voor blinden
• samen met dialogen en geluiden zorgen voor juiste context
• overbodig voor 'talking heads' video

Voorbeelden:

• The Interviewer
• Netflix > Browse > audio & subtitles
• VRTNU > categorieën > audiodescriptie

Vakwerk

• Audiodescriptie toevoegen aan bestaande video is specialistenwerk
• Beschikbare tijd is beperkt
• Welke informatie is essentieel
• Goede opname van een duidelijke stem

Extended audio description

Wanneer de pauzes tussen de dialogen niet voldoende tijd geven aan de audiodescriptie.

• Video wordt tussentijds gepauzeerd
• #WeThe15 Audio Described

Overige criteria

Toegankelijke mediaspeler

• Is de mediaspeler vindbaar en bruikbaar?
• Zijn captions, trancripts en audiodescripties bereikbaar?

Toetsenbord toegankelijk

Alles wat met de muis kan, moet ook met het toetsenbord kunnen

• TAB: naar volgend element
• Shift + TAB: naar vorige interactief element
• ENTER: link of knop activeren
• Spatie: checkbox of radioknoppen selecteren
• Pijltjes naar boven/beneden: selectie maken in een lijst.

Aanpasbaarheid

Bij de keuze van een mediaspeler

• Zijn customization features gemakkelijk vindbaar en bruikbaar?
• Kunnen zelf gekozen voorkeuren onthouden worden?
• Is full screen video mogelijk?

Autoplay

Geef de gebruiker de controle om media content te pauzeren, stoppen, of te verbergen wanneer:

• content automatisch start
• en langer duurt dan 3 seconden

Flashing

Flashing of strobe-effecten kunnen epileptische toevallen veroorzaken

• Vermijdt meer dan 3 flashes of beeldwisselingen per seconde
• Waarschuw de gebruiker

Tekst en kleurgebruik

Kleurcontrast van tekst tegen achtergrond moet:

• voor kleine tekst 4,5:1 zijn
• voor titels en grote tekst 3:1.

Achtergrondgeluid

• Achtergrondklanken 20db minder dan voorgrond
• of, vermijdt of verwijder achtergrondgeluid tijdens dialogen
• of, geef de gebruiker de controle.

Gebruik specifieke microfoon i.p.v. rechtstreeks op camera op te nemen.

Tijd om te oefenen

3 oefeningen over ondertiteling:

• Vertrekken vanuit automatische ondertitels
• Vertrekken van bestaande transcript
• Vertrekken vanuit niets